| |
Bez Boga i bez Żyda
Świt
się rozpostarł
nad warszawskiego podwórka kwadratem.
Stado przerażonych cieni
przebiegło z cichym tupotem,
zsunęło się po murze.
Drzewo, jedyne drzewo,
zaśmiało się czerwono.
Wiatr zapachem wionął
nie-żydowskiej obcości.
Dla reb Bejrysza, starego chasyda,
ptaki, słońce i obcość
były pogaństwem.
Wiedział starzec,
ze ptaki, słońce i wszystkie rzeczy,
co igrają, migają i się uśmiechają
jak szczęścia zwiastun,
czekają, w gotowości, że Żyd
ofiaruje dla nich Boga, który im da tikun -naprawę.
Należał do tych zasiedziałych.
Obrastał w pióra, by każdemu
dać święty tikun, nie nieboszczykom:
Jedynemu drzewu na podwórku,
wiatrowi, chmurze porannej, co płonie
na starym murze i ścianie.
W jego rękach,
w rękach słabego syna człowieczego
był klucz do bram,
do bram rodu chasydzkiego.
Gdzie jego modlitwa? Gdzie jego tikun?
Mord, mord, mord.
Jego modlitwa, jego Warszawa i sam Żyd –
poza światem, poza czasem, poza miejscem.
Nie ma Żyda, nie słychać głosu jego –
nie ma tego,
kto by sens nadał słońcu,
i z Boga rad złożył dar.
Nowy Jork 1944
Aron
Cajtlin, Lider fun Khurbn un Lider fun Gloybn,I, 1967.
przełożyła Bella Szwarcman-Czarnota
|
|
אָן
גאָט
און
אָן
אַ
ײד
דער פאַרטאָג
האָט
זיך צעפלאַקערט
איבער דעם קװאַדראַט
פון
אַ
װאַרשעװער
הױף,
אַ
סטאַדע
צעשראָקענע
שאָטנס
האָט
שטיל געטאָן
אַ
לױף
פון
אַלטע
װענט
אַראָפּ.
דער בױם,
דער אײנציקער
בױם,
האָט
רױט
זיך צעלאַכט.
אַ
װינט
האָט
געבראַכט
ריחות פון גױישע
מרחקים.
פאַר
רב בערישן, דעם
אַלטן
חסיד,
זײַנען
פױגל
און זון און מרחקים
געװען
זאַכן
פון עכּו"ם.
געװוסט האָט דער אַלטער,
אַז פױגל און זון און די אַלע זאַכן,
װאָס שפּילן, לײַכטן און לאַכן
װי טױזנט גליקן,
װאַרטן מיט הכנעה, אַז אַ ײד
זאָל גאָט זײ שענקען, זאָל זײ געבן תּיקון.
איז ער געװען פון די װתיקין.
פלעגט ער זיך פעדערן
אַ הײליקן תּיקון צו געבן יעדערן:
דעם אײנציקן בױם אױפן הױף,
דעם װינט, דעם פאַרטאָגיקן װאָלקן, װאָס ברענט
איבער דער מױערס אַלטע װענט.
אין זײַנע הענט,
די הענט פון אַ שװאַכן בן-אדם,
איז דער שליסל צום טױער געװען ─
צום טױער פון חסדים.
װאו איז זײַן תּפילה? זײַן תּיקון װאו איז?
מאָרד, מאָרד, מאָרד.
זײַן תּפילה, זײַן װאַרשע, דער ײד אַלײן
─
אױסער
װעלט,
אױסער
צײַט,
אױסער
אָרט.
נישטאָ
מער דער
ײד,
מע הערט נישט זײַן
קול ─
און נישטאָ
װער
עס זאָל
געבן
אַ
זין דער זון,
שענקען
אַ
גאָט
דעם טאָג.
ניו-יאָרק,
1944
לידער פון חורבן און לידער פון גלױבן
(א), (1967) , ז.30
.
. |
|
